Ο κερατόκωνος εμφανίζεται με την πάροδο του χρόνου, όταν η κανονική στρογγυλή καμπυλότητα της επιφάνειας του οφθαλμού διογκώνεται προς τα έξω σαν κώνος. Η κατάσταση αντιμετωπίζεται με διάφορους τρόπους.
Βλέπουμε μέσα από τον κερατοειδή, που είναι το διαυγές, κεντρικό τμήμα της μπροστινής επιφάνειας του ματιού. Ο κερατοειδής έχει συνήθως στρογγυλό σχήμα, σαν μπάλα.
Μερικές φορές, ωστόσο, η δομή του κερατοειδούς δεν είναι αρκετά ισχυρή για να κρατήσει αυτό το στρογγυλό σχήμα. Με την πάροδο του χρόνου, η στρογγυλή καμπυλότητα της επιφάνειας του ματιού μπορεί να διογκωθεί προς τα έξω σαν κώνος. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται κερατόκωνος.
Ο κερατόκωνος συνήθως ανιχνεύεται στην εφηβεία ή στη δεκαετία των ’20, αλλά μπορεί να ξεκινήσει και στην παιδική ηλικία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάγνωση του κερατόκωνου γίνεται σε μεταγενέστερη ηλικία, αλλά συνήθως μόνο όταν είναι ήπιος. Οι αλλαγές στο σχήμα του κερατοειδούς συμβαίνουν στο πέρασμα αρκετών χρόνων, αλλά με ταχύτερο ρυθμό σε νεότερους ασθενείς.
Ο κερατόκωνος αλλάζει την όραση με δύο τρόπους:
Τα κύρια συμπτώματα του κερατόκωνου είναι τα ακόλουθα:
Κάποιος με κερατόκωνο θα παρατηρήσει ότι η όρασή του παραμορφώνεται σιγά-σιγά. Η αλλαγή αυτή μπορεί να τελειώσει ανά πάσα στιγμή ή μπορεί να συνεχιστεί για αρκετά χρόνια. Στους περισσότερους ανθρώπους που έχουν κερατόκωνο, επηρεάζονται τελικά και τα δύο μάτια.
Για να τεθεί η διάγνωση του κερατόκωνου, ο ειδικός οφθαλμίατρος κερατοειδούς πρέπει να μετρήσει την καμπυλότητα του κερατοειδούς. Για τη διάγνωση μπορούν να γίνουν πολλές διαφορετικές εξετάσεις. Το τεστ που χρησιμοποιείται συχνότερα ονομάζεται τοπογραφία. Η τοπογραφία κερατοειδούς μετρά την καμπυλότητα της επιφάνειας του ματιού και δημιουργεί έναν έγχρωμο «χάρτη» του. Ο κερατόκωνος προκαλεί πολύ χαρακτηριστικές αλλαγές στην εμφάνιση αυτών των χαρτών, γεγονός που επιτρέπει στον γιατρό να κάνει τη διάγνωση.
Ο κερατόκωνος χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη απώλεια όρασης. Οι αλλαγές στον κερατοειδή δυσκολεύουν την εστίαση του ματιού με ή χωρίς γυαλιά οράσεως ή τυπικούς μαλακούς φακούς επαφής.
Ο κερατόκωνος μπορεί να είναι επικίνδυνος εάν γίνει χειρουργική επέμβαση διόρθωσης όρασης με laser όπως το LASIK, γιατί μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση. Όποιος έχει έστω και μικρό βαθμό κερατόκωνου δεν πρέπει να κάνει χειρουργική επέμβαση διόρθωσης όρασης με laser, εκτός εάν συστήσει ο οφθαλμίατρός του σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις.
Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι για τη θεραπεία του κερατόκωνου, ανάλογα με το πόσο σοβαρή είναι η κατάσταση. Στα αρχικά στάδια της νόσου, η όραση μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά ή μαλακούς φακούς επαφής.
Καθώς ο κερατόκωνος επιδεινώνεται, η όραση είναι πιθανόν να μην μπορεί πλέον να διορθωθεί με γυαλιά λόγω του ακανόνιστου αστιγματισμού, και έτσι ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί να τοποθετήσει έναν ειδικό τύπο σκληρού φακού επαφής.
Για ορισμένους ασθενείς, η ασθένεια μπορεί να προχωρήσει σε ένα στάδιο στο οποίο δεν έχουν αποδεκτή όραση ακόμη και με γυαλιά ή φακούς επαφής. Σε αυτό το σημείο, ο γιατρός μπορεί να συστήσει μεταμόσχευση κερατοειδούς, η οποία είναι μια χειρουργική διαδικασία για την αντικατάσταση του κερατοειδούς με έναν κερατοειδή από έναν δότη.
Δύο πρόσθετες θεραπείες για τον κερατόκωνο είναι τα εμφυτεύσιμα τμήματα δακτυλίου (συχνά αναφέρονται ως INTACS) και η διασύνδεση κολλαγόνου του κερατοειδούς:
Δεν είναι όλοι οι ασθενείς με κερατόκωνο υποψήφιοι για αυτές τις θεραπείες. Ο οφθαλμίατρος σας μπορεί να σας βοηθήσει να αποφασίσετε ποια από αυτές τις θεραπείες μπορεί να σας βοηθήσει.
Πολλοί ασθενείς με κερατόκωνο δεν θα χρειαστούν ποτέ μεταμόσχευση κερατοειδούς. Η διασύνδεση κολλαγόνου του κερατοειδούς είναι μια σημαντική πρόοδος στην επιβράδυνση ή τη διακοπή του κερατόκωνου και η θεραπεία είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ειδικά σε νεαρούς ασθενείς με ένδειξη κερατόκωνου, έτσι ώστε η απώλεια όρασης να ελαχιστοποιηθεί.
Σε περιπτώσεις που η όραση δεν μπορεί πλέον να διορθωθεί με γυαλιά ή φακούς επαφής, μπορεί να συνιστάται χειρουργική επέμβαση. Οι ασθενείς με κερατόκωνο συνήθως παρουσιάζουν βελτιωμένη όραση με χειρουργική επέμβαση μεταμόσχευσης κερατοειδούς, αν και μπορεί να χρειαστεί περισσότερο από ένα χρόνο για να σταθεροποιηθεί η όραση και για να επωφεληθεί ένας ασθενής από νέα γυαλιά ή φακούς επαφής. Μερικοί ασθενείς εξακολουθούν να χρειάζονται ειδικούς φακούς επαφής μετά τη μεταμόσχευση κερατοειδούς για να έχουν καλύτερη όραση.
Η οφθαλμολογική κλινική Athens EyeCare στο κέντρο των Αθηνών είναι μια από τις πιο άρτια και σύγχρονες τεχνολογικά εξοπλισμένες κλινικές της Ελλάδας
